Snoepen van de basterdsuiker

Mijn ouders hadden een korenmalerij aan de Voorstad 11-13, met een achteruitgang aan de Oliemolenwal. Tegenover het café. Ik was 7 toen de oorlog uitbrak. Als jongetje keek ik natuurlijk geboeid naar zo’n colonne Duitse soldaten, als die af en toe eens langskwamen. Maar verder merkte ik er weinig van. De oorlog raakte me pas echt in september 1944.

Ik zou naar de zesde klas, maar er werd geen school meer gehouden vanwege de beschietingen. Steeds vaker zaten we in de kelder, en na een paar weken hebben mijn ouders er veldbedden opgemaakt en sliepen we er zelfs. Ook de wieg van mijn kleine broertje stond er. En Keulse potten met ingemaakt voedsel. Af en toe konden we even naar boven, of naar buiten, maar we zaten veel beneden. Mijn vader had de houten vloer boven de kelder afgedekt met zakken veevoer om eventuele granaatscherven en vallend puin op te vangen. We hadden ook goederen van andere bedrijven in opslag, zoals stroopbrokken van de firma Verweij & Sporenberg en basterdsuiker van ‘De Betuwe’. Als we af en toe even naar boven konden, maakte ik een gaatje in zo’n zak en snoepte van de basterdsuiker.

Wij hoorden bij de laatsten die in januari Tiel hebben verlaten. Mijn opa uit Ingen heeft ons opgehaald met paard en wagen. Het was een strenge winter. Ik weet nog dat we van die spiraalbedden hadden. Opa bond ze achter zijn wagen en trok ze als sleeeën mee. In Ingen hebben we nog hoog water gehad, het stond op zeker moment een meter in de stallen en een halve meter in de woonkamer. We bivakkeerden bij opa en oma met nog vijf Tielse gezinnen. Dat was passen en meten. Vlak tegen het einde van de oorlog liep ik met een vriend richting het dorp, toen er ineens granaten op het dorpsplein insloegen. De Engelsen schoten richting Grebbeberg, Ingen lag er precies tussenin. Toen zijn we plat op onze buik in de modder en de rottende appels gedoken.