Na de bevrijding at ik mijn eerste Kwattareep!
Het verhaal van Piet Brugmans - 75 jaar
Het was eerste Pinksterdag, zondag 28 mei 1944, toen ’s nachts bij het buurtschap Bern een geallieerd vliegtuig werd neergehaald door een Duitse jager. Die morgen keek ik boven uit het raam en daar, voor ons huis, lag het staartstuk. Dat maakt behoorlijk indruk op een jochie van nog geen vijf! Later kreeg ik ook nog een zonnebril te zien, zo’n vliegeniersbril, die het neerstorten ongeschonden had doorstaan.


Ik heb altijd veel belangstelling voor geschiedenis gehad en heb jaren later op Internet de feiten rond dit incident nagezocht. De Duitse jachtvlieger was in 2014 nog in leven. Ik heb nog een foto uit de oorlogsjaren waar hij opstaat. Als een soort filmster. De geallieerde bemanning bestond uit Polen, de gezagvoerder was een Amerikaan van Poolse afkomst. Het was zijn eerste operationele vlucht. Alle acht bemanningsleden zijn omgekomen en destijds in Heusden begraven. Na de oorlog hebben ze een plechtige herbegrafenis op het Poolse ereveld bij Breda gekregen.
Een ander beeld dat me is bijgebleven zijn de vlammen van het brandende kasteel van Nederhemert. Het lag precies tussen de vuurlinies en rond de jaarwisseling van 1944/45 is het door geallieerde fosforgranaten geraakt en grotendeels afgebrand.
Half januari 1945 zijn we geëvacueerd naar Aalst. Vader, moeder, opa en twee ongetrouwde ooms die bij ons inwoonden. Met z’n zessen kwamen we bij een schoonzus van opa die alleen een klein woninkje bewoonde. Hoe we daar met z’n allen hebben kunnen leven en slapen, weet ik ook niet. Nood breekt wetten! Ik heb daar mijn vijfde verjaardag gevierd. Cadeautjes waren er natuurlijk niet. Van mijn vader kreeg ik het lege pillendoosje van de keelpastilles die hij gebruikte. In de tijd dat we in Aalst verbleven heb ik de torenspits van de kerk van Wijk en Aalburg zien afschieten. Drie granaten, de derde was een voltreffer. En daar ging die spits!
In april mochten we terug naar ons huis aan de dijk in Nederhemert. Van de bevrijding merkten we niet veel, er kwamen geen geallieerde troepen onze dorpen binnenrijden. Eenmaal thuis zei een van mijn ooms tegen mijn moeder: ‘Ik ga een stukje fietsen met Pieter!” Hij is toen via de noodbrug bij Hedel met mij achterop naar Den Bosch gefietst en aangegaan bij kennissen van hem in de Orthenstraat. En daar, dat vergeet ik nooit, heb ik de allereerste reep Kwatta van mijn leven op!
Meer verhalen vind je in de zes Keuze Vrijheid Buitenexposities in Bemmel, Elst, Ommeren, Opheusden, Tiel en Wamel. Kijk bij ‘Keuzevrijheid verhalen’ in het menu.